กามาวจรโสภนจิตฺตสงฺคหนโย

[40] กามาวจรโสภเนสุ ปน กุสเลสุ ตาว ปฐมทฺวเย อญฺญสมานา เตรส เจตสิกา, ปญฺจวีสติ โสภนเจตสิกา เจติ อฏฺฐติํส ธมฺมา สงฺคหํ คจฺฉนฺติ, อปฺปมญฺญาวิรติโย ปเนตฺถ ปญฺจปิ ปจฺเจกเมว โยเชตพฺพา, ตถา ทุติยทฺวเย ญาณวชฺชิตา, ตติยทฺวเย ญาณสมฺปยุตฺตา ปีติวชฺชิตา, จตุตฺถทฺวเย ญาณปีติวชฺชิตา เต เอว สงฺคยฺหนฺติฯ กิริยจิตฺเตสุปิ วิรติวชฺชิตา ตเถว จตูสุปิ ทุเกสุ จตุธาว สงฺคยฺหนฺติฯ ตถา วิปาเกสุ จ อปฺปมญฺญาวิรติวชฺชิตา เต เอว สงฺคยฺหนฺตีติ สพฺพถาปิ จตุวีสติกามาวจรโสภนจิตฺเตสุ ทุกวเสน ทฺวาทสธาว สงฺคโห โหตีติฯ

[41] อฏฺฐติํส สตฺตติํส, ทฺวยํ ฉตฺติํสกํ สุเภฯ

ปญฺจติํส จตุตฺติํส, ทฺวยํ เตตฺติํสกํ กฺริเย;

เตตฺติํส ปาเก พาตฺติํส, ทฺวเยกติํสกํ ภเว;

สเหตุกามาวจรปุญฺญ-ปากกฺริยามเนฯ

[42] นวิชฺชนฺเตตฺถ วิรตี, กฺริเยสุ จ มหคฺคเตฯ

อนุตฺตเร อปฺปมญฺญา, กามปาเก ทฺวยํ ตถา;

อนุตฺตเร ฌานธมฺมา, อปฺปมญฺญา จ มชฺฌิเม;

วิรตี ญาณปีตี จ, ปริตฺเตสุ วิเสสกาฯ

อกุสลจิตฺตสงฺคหนโย

[43] อกุสเลสุ ปน โลภมูเลสุ ตาว ปฐเม อสงฺขาริเก อญฺญสมานา เตรส เจตสิกา, อกุสลสาธารณา จตฺตาโร จาติ สตฺตรส โลภทิฏฺฐีหิ สทฺธิํ เอกูนวีสติ ธมฺมา สงฺคหํ คจฺฉนฺติฯ

[44] ตเถว ทุติเย อสงฺขาริเก โลภมาเนนฯ

[45] ตติเย ตเถว ปีติวชฺชิตา โลภทิฏฺฐีหิ สห อฏฺฐารสฯ

[46] จตุตฺเถ ตเถว โลภมาเนนฯ

[47] ปญฺจเม ปน ปฏิฆสมฺปยุตฺเต อสงฺขาริเก โทโส อิสฺสา มจฺฉริยํ กุกฺกุจฺจญฺจาติ จตูหิ สทฺธิํ ปีติวชฺชิตา เต เอว วีสติ ธมฺมา สงฺคยฺหนฺติ, อิสฺสามจฺฉริยกุกฺกุจฺจานิ ปเนตฺถ ปจฺเจกเมว โยเชตพฺพานิฯ

[48] สสงฺขาริกปญฺจเกปิ ตเถว ถินมิทฺเธน วิเสเสตฺวา โยเชตพฺพาฯ

[49] ฉนฺทปีติวชฺชิตา ปน อญฺญสมานา เอกาทส, อกุสลสาธารณา จตฺตาโร จาติ ปนฺนรส ธมฺมา อุทฺธจฺจสหคเต สมฺปยุชฺชนฺติฯ

[50] วิจิกิจฺฉาสหคตจิตฺเต จ อธิโมกฺขวิรหิตา วิจิกิจฺฉาสหคตา ตเถว ปนฺนรส ธมฺมา สมุปลพฺภนฺตีติ สพฺพถาปิ ทฺวาทสากุสลจิตฺตุปฺปาเทสุ ปจฺเจกํ โยชิยมานาปิ คณนวเสน สตฺตธาว สงฺคหิตา ภวนฺตีติฯ

[51] เอกูนวีสาฏฺฐารส, วีเสกวีส วีสติฯ

ทฺวาวีส ปนฺนรเสติ, สตฺตธา กุสเลฐิตาฯ

[52] สาธารณา จ จตฺตาโร, สมานา จ ทสาปเรฯ

จุทฺทเสเต ปวุจฺจนฺติ, สพฺพากุสลโยคิโนฯ

อเหตุกจิตฺตสงฺคหนโย

[53] อเหตุเกสุ ปน หสนจิตฺเต ตาว ฉนฺทวชฺชิตา อญฺญสมานา ทฺวาทส ธมฺมา สงฺคหํ คจฺฉนฺติฯ

[54] ตถา โวฏฺฐพฺพเน ฉนฺทปีติวชฺชิตาฯ

[55] สุขสนฺตีรเณ ฉนฺทวีริยวชฺชิตาฯ

[56] มโนธาตุตฺติกาเหตุกปฏิสนฺธิยุคเฬ ฉนฺทปีติวีริยวชฺชิตาฯ